Từ xa xưa, pha và thưởng trà đã trở thành một nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Được thiên nhiên ưu đãi, trà Việt Nam có hương vị rất đặc biệt. Mỗi loại trà đều có vẻ đẹp, nguồn gốc và giá trị riêng. Trong bài viết này, Thuận Trà Tân Cương xin chia sẻ với độc giả danh sách những loại trà ngon nổi tiếng nhất Việt Nam.
1. Giới thiệu về trà Việt Nam
1.1 Nguồn gốc và sự phát triển của trà Việt Nam
Về nguồn gốc lịch sử của trà Việt Nam, nhiều người không khỏi ngạc nhiên khi biết rằng trà đã có từ thời Hùng Vương cùng với bánh chưng - bánh dày.
Trà Việt Nam từng xuất hiện trong truyền thuyết “Trương Chi – Mỵ Nương”, diễn ra vào thời Hùng Vương (2879-257 TCN). Bằng chứng đáng tin cậy nhất là nơi xuất hiện câu chuyện, vào thời Hùng Duệ Vương, một quý phi của vua đã đến làng Văn Luông (nay là Văn Phú, Phú Thọ) dạy dân trồng chè và trồng bông để kiếm sống. Để nhớ đến ơn của bà, cư dân tụ tập sinh sống, tạo nên các xóm làng còn tồn tại đến ngày nay: xóm Bãi Chè, xóm Bông.
Các đồn điền chè đã không hoạt động cho đến năm 1924 trong thời kỳ Pháp thuộc ở vùng cao nguyên Trung Kỳ, bao gồm Đồng Nai, Đắk Lắk, Pleiku, các tỉnh Kon Tum. Vào những năm 1930, việc trồng trà quy mô lớn bắt đầu trên cao nguyên của khu vực B'lao, và khu vực này sau đó đã chiếm vị trí là vựa trà.
Tính đến năm 1960, Việt Nam xuất khẩu 2.000 tấn trà mỗi năm. Đến năm 2007, sản lượng trà của Việt Nam đã vượt 1 triệu tấn, với diện tích trồng là 125.000 ha. Cho đến giữa thế kỷ 20, các đồn điền trà ở Việt Nam đã lan rộng ra ngoài các vùng nông thôn phía Bắc và miền Trung, với diện tích lớn nhất ở 2 tỉnh Phú Thọ và Quảng Nam.
Đầu năm 2016, thị trường mua trà lớn nhất của Việt Nam là Pakistan, chiếm khoảng 1/3 thị phần. Việt Nam cũng là nước xuất khẩu trà lớn thứ 5 thế giới. Tuy nhiên, do sản phẩm trà không ổn định nên giá bán thấp hơn so với các nước, chỉ bằng 60-70% giá thị trường quốc tế.
►Xem thêm: Lịch Sử Cây Chè: Phát Triển Qua Nhiều Quốc Gia
1.2 Tầm quan trọng của trà trong văn hóa Việt Nam
Như chúng ta đã biết, văn hóa uống trà đã xuất hiện từ lâu trong đời sống của người dân Việt Nam, dù là trong những buổi lễ tế thần linh thiêng hay trong những quán nhỏ ven đường đều có trà. Chén trà xuất hiện trên dinh thự và mái tranh. Người Việt Nam dùng trà để cúng tổ tiên thể hiện lòng thành kính, đạo lý uống nước nhớ nguồn với tổ tiên. Chung trà được đặt trang trọng chính giữa bàn thờ, loại trà phải được lựa chọn kỹ lưỡng cùng với trà mới pha.
Trong mỗi gia đình người Việt, không phân biệt tầng lớp, đều có một bộ ấm trà đã pha sẵn ngay ngắn trên bàn khách. Nhà giàu dùng bình vàng bạc để đựng trà, những gia đình nghèo đựng trà trong chiếc bình đơn giản với vài chiếc cốc. Nhưng quan trọng hơn cả ấm, nó là cách người Việt ủ từng lá trà, đun từng ngụm nước để pha.
Hơn nữa, người Việt mời nhau chén trà, dùng chén trà thơm mở đầu câu chuyện thân mật, để hương trà thấm vào lời nói, làm cho lời nói trở nên đẹp đẽ, nhẹ nhàng. Vì thế, khoảng cách giữa mọi người gần hơn.
Người Việt dùng chén trà không chỉ để bày tỏ lòng hiếu khách mà còn thể hiện lòng hiếu thảo với ông bà, cha mẹ. Trong nghi lễ cưới hỏi truyền thống, con cái thường đứng dưới bài vị tổ tiên, với lòng biết ơn và tình yêu thương vô bờ bến, kính cẩn dâng chén trà lên cha sinh mẹ đẻ. Hương vị trà từ đó lặng lẽ hòa vào đạo lý gia đình truyền thống, âm thầm nuôi dưỡng tình nghĩa thiêng liêng, đoàn kết các thành viên.
►Xem thêm: Khám phá văn hóa trà Việt: Có gì đặc biệt trong gu trà của giới trẻ Việt Nam hiện nay
2. Các loại trà Việt thượng hạng ít nhất bạn nên thử một lần
2.1 Trà shan tuyết
Thân cây trà Shan Tuyết có những đốm trắng trông rất giống những bông tuyết. Cây trà cổ thụ này sống ở độ cao 1.400 - 1.500m so với mực nước biển. Ở độ cao này, núi trà quanh năm sương mù bao phủ. Đây chính là yếu tố tạo nên hương vị độc đáo của trà Shan Tuyết.
Các vùng trà Shan Tuyết danh tiếng?
Ở Việt Nam, có rất nhiều nơi bán trà Shan Tuyết, nhưng những khu vực trà Shan Tuyết đặc biệt thơm ngon phải kể đến: Tà Xùa (Sơn La), Hà Giang, Suối Giàng (Yên Bái).
Hương vị và công dụng của trà shan tuyết
Trà Shan Tuyết được làm từ búp của cây trà Shan Tuyết cổ thụ có hương thơm thoang thoảng, khiến người đã nếm thử qua thì không thể nào quên. Vị ngọt của nó không đậm cũng không nhạt, thanh khiết và dịu dàng như những giọt sương mai thấm đẫm từng búp trà trong tiết trời se lạnh.
Do chứa giàu khoáng chất và vitamin nên loại trà này có tác dụng ngăn ngừa các bệnh về tim mạch.
2.2 Trà sen Tây Hồ
Nguyên liệu và quá trình sản xuất
Để uống được trà sen ngon, người thợ thủ công cần khắt khe, tỉ mỉ từ khâu chọn nguyên liệu. Hoa sen pha trà phải là hoa sen ở Tây Hồ. Dụng cụ pha trà phải đảm bảo chất lượng. Quá trình sản xuất trà phải đúng từng bước. Cũng giống như bất kỳ loại trà nào khác, nghệ thuật pha góp phần tạo nên giá trị của mỗi tách trà.
Hương vị và tác dụng của trà sen
Cái tên trà sen Tây Hồ đã nổi tiếng khắp năm châu bởi hương vị đậm đà hồn Việt. Nói đến trà ngon ở Việt Nam, không thể bỏ qua trà sen Tây Hà. Loại trà này có vị thanh khiết và thanh tao. Hương vị của trà sen Tây Hồ khiến người ta mê mẩn, cảm giác tuyệt vời nhất là bỏ lại mọi ưu tư, muộn phiền, bỏ lại sau lưng sự xô bồ của phố thị, thưởng thức tách trà sen trong ngôi nhà giữa hồ.
►Xem thêm: Trà Sen có mấy loại? Bảng giá trà ngon mới nhất trên thị trường
2.3 Trà ô long
Nguồn gốc của trà Olong
Loại trà này được các thương nhân Đài Loan du nhập vào Việt Nam vào những năm 1990. Với hương vị thơm dịu, loại trà này đã dần chiếm được chỗ đứng trong lòng người dân Việt Nam. Đặc biệt là các tỉnh miền Nam và khu vực Tây Nguyên.
Cách pha và thưởng thức trà OLong
Nên đổ trà ô long trong ấm ra cốc sau mỗi lần pha và để trà khô trong ấm cho lần pha tiếp theo (đảm bảo chất lượng tốt trong vòng 4 giờ).
Thời gian hãm chè không nên quá lâu vì sẽ làm chè chuyển sang màu đỏ, chát và giảm hương vị.
Mở nắp ấm sau khi rót trà ra để tránh nhiệt độ cao trong ấm tiếp tục làm trà bị oxy hóa.
Nước đun sôi không dùng hết thì đổ đi hoặc để dành uống lạnh. Không được đảo đi đảo lại, như vậy nước có màu nhạt và mất đi độ tươi của nước, do lượng oxy hòa tan trong nước đã bị thất thoát một lượng lớn khiến lá trà không còn đủ hương thơm.
Đun nước ở nhiệt độ 90 - 95 độ C để pha trà ô long.
2.4 Bạch trà Shan
Đặc điểm và hương vị của Bạch Trà Shan
Bạch trà Shan có tên gọi như vậy vì lớp lông mao trắng tinh trên búp chè. Vì búp trà tuyết đều có màu trắng nên được gọi là bạch trà.
Khi pha nước trà có màu trong tự nhiên, chủ yếu là màu trắng vàng hoặc vàng mật ong (do người pha trà hoặc cách pha) nhưng chủ đạo vẫn là màu trắng. Nếu bạn nhìn kỹ, bạn có thể thấy những lông mao nhỏ trong nước.
Hương vị của trà mang hương cỏ sớm, cảm giác ngọt ngào, thanh mát và ngai ngái. Trà có vị chát, nhưng lại không đắng chút nào. Uống trà đến lần thứ 3, bạn sẽ cảm thấy vị ngọt trong họng.
Công dụng của Bạch Trà Shan với sức khỏe
Uống trà Shan tuyết giúp ức chế quá trình oxy hóa, lão hóa
Uống trà Shan tuyết giúp ngăn ngừa ung thư
Uống chè Shan tuyết hỗ trợ quá trình giảm cân
Uống Bạch trà Shan có thể giúp đẩy lùi nguy cơ bệnh tật
Uống trà Shan Tuyết có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch
Uống Bạch trà Shan có thể giúp giảm khả năng mắc bệnh tiểu đường
Uống trà Shan Tuyết tốt cho răng miệng
Uống bạch trà Shan giúp chống loãng xương
Uống chè Shan tuyết giúp hạn chế bệnh Alzheimer, Parkinson
Uống trà Shan Tuyết giúp bảo vệ thận
2.5 Trà Nõn Tôm - Thượng hạng trà xứ Tân Cương
Trà nõn tôm Thái Nguyên có bao nhiêu loại?
Hiện nay, trà nõn tôm Thái Nguyên có 3 loại chính:
Trà tôm cánh hạc
Trà nõn hảo hạng
Trà nõn tôm thượng hạng
Cách pha và thưởng thức trà nõn tôm Tân Cương
Bước 1: Cho 3g trà nõn tôm vào ấm trà (có thể tăng đậm nhạt tùy khẩu vị)
Bước 2: Đổ khoảng 250ml nước 90°C vào bình và ủ trà trong khoảng 3-4 phút
Bước 3: Đổ trà ra cốc và thưởng thức
Có thể pha tối đa 4 lần nước để thưởng thức.
►Xem thêm: Trà Nõn Tôm là gì? Các loại trà Nõn Tôm và bảng giá trên thị trường trà 2024
2.6 Trà móng rồng trên đỉnh Tây Côn Lĩnh
Đặc điểm, hương vị của trà Móng Rồng
Đây là loại trà được làm từ chồi của cây trà cổ thụ hoang dã. Hầu hết những cây này mọc ở vùng núi cao hơn 1.500 mét so với mực nước biển, nổi tiếng nhất là đỉnh Tây Côn Lĩnh. Trà Móng Rồng Tây Côn Lĩnh được mọi người yêu thích vì hương vị độc đáo và hình thức đẹp mắt. Bộ phận dùng để pha trà là búp cành. Đặc biệt, loại trà này không chứa caffeine, theobromine và các chất khác... Trà móng rồng với hình dáng đặc biệt, những búp trà màu nâu vàng, có hình dáng giống như móng rồng.
Nước trà có màu vàng trong rất bắt mắt, có mùi thơm đặc trưng vừa dân dã vừa tinh khiết và thanh tao. Nói đến hương vị của loại trà này, chỉ có trân trọng và tận tâm thưởng thức mới cảm nhận hết được.
Tác dụng và cách pha trà Móng Rồng Hà Giang
Trà móng rồng Hà Giang rất có lợi cho sức khỏe. Bạn có thể uống trà hàng ngày để giải khát, chống mệt mỏi, căng thẳng. Không chỉ vậy, trà còn có chức năng chống lão hóa, tốt cho gan, ngăn ngừa đột quỵ. Đặc biệt, loại trà này không chứa caffein nên bạn sẽ không lo mất ngủ dù bạn uống vào bất cứ lúc nào.
►Xem thêm: Sản phẩm Trà Móng Rồng - Thuận Trà Tân Cương
2.7 Nhất Đinh Trà - Đệ nhất phẩm trà tiến vua quan
Nguyên liệu và quá trình sản xuất
Điều đáng nói, để thu hái đủ nguyên liệu trà búp tươi và chế biến được 1kg loại “thượng trà” này phải cần tới gần 30 công nhân lành nghề trong 3 sào (gần 1100m2). Hơn nữa, khi trời không nắng, không mưa chỉ hái búp có hình dáng như cái đinh (do đó có tên là trà đinh). Hái xuống phải để vào hộp sạch tránh va đập, dập nát... Khi đem về nhà phải trải ra nhẹ nhàng tránh làm dập nát. Đặc biệt là không để nó trong một thời gian dài, chỉ để khoảng 1 - 2 tiếng là phải cho vào sao ngay.
Cách nhận biết trà đinh tiến vua ngon
Chúng ta thường quan niệm chè ngon thì lúc nào cũng ngon, nhưng điều đó đúng một phần nhưng chưa đủ. Vì còn những yếu tố cực kỳ quan trọng khác ảnh hưởng đến hương vị và độ ngon của trà. Cụ thể, trong câu “Nhất thủy, nhì trà, tam pha, tứ ấm".
Đầu tiên là nước pha trà, đây là yếu tố quan trọng nhất để tạo nên một ấm trà ngon. Nếu dùng nước suối thì phải lấy nước ở thượng nguồn, nếu dùng nước giếng thì phải lấy nước ở dưới lên, nếu dùng nước sông thì phải chọn nước ở giữa dòng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có điều kiện sử dụng nguồn nước này để có được nước lọc tinh khiết. Không bao giờ sử dụng nước máy.
Bước tiếp theo là tuyển chọn trà ngon, tất cả những gì tinh túy nhất của đất trời và hương vị thuần khiết từ thiên nhiên đều được gói gọn trong từng cây trà Đinh Tiến Vua cần chọn trà trung du có hàm lượng phân hữu cơ cao, bề ngoài lá trà săn chắc, cánh đều, xoắn đều.
Yếu tố cuối cùng là chọn loại ấm phù hợp, đó là ấm Bát Tràng hoặc ấm tử sa. Cả hai đều là những loại ấm tốt nhất để pha trà, cả hai đều giữ nhiệt lâu, dùng càng lâu nước trà pha càng ngon.
►Xem thêm: Nhất Đinh Trà - Cách pha và cách bảo quản, lưu giữ hương vị trà Đinh chất lượng cao
3. Kết luận
3.1 Tầm quan trọng của trà Việt Nam
Có thể thấy rằng trà Việt Nam đã phát triển cùng với sự phát triển của văn hóa con người Việt Nam trong dòng sông dài của lịch sử trà. Trân trọng những tinh hoa của đất trời, trà Việt đã trở thành thức uống linh thiêng không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên vào những dịp trọng đại. Điều này khẳng định quan niệm cổ xưa của người Việt Nam chúng ta trong 4000 năm phát triển và lịch sử dân tộc: trà là thủy tổ của vạn vật.
3.2 Lợi ích của việc thưởng thức các loại trà Việt thượng hạng
Đối với nhiều người, uống trà là thú vui tao nhã không thể thiếu hàng ngày nhưng có thể họ không biết rằng trà chứa rất nhiều chất có lợi cho cơ thể. Nó một phần giúp chống lại bệnh ung thư, tim mạch, cao huyết áp, thậm chí còn tốt cho trí não... Trên đời không chỉ có một loại trà mà có rất nhiều loại trà, và loại nào cũng tốt cho sức khỏe của chúng ta. Được ví như một loại “thần dược” giữ gìn sức khỏe được rất nhiều người yêu thích.
Liên hệ:
- Hotline/zalo: 0819.486.555
- Fanpage: facebook.com/thuantratancuong.officaltea
- Địa chỉ văn phòng: 184 phố Phương Liệt - Thanh Xuân - Hà Nội
- Địa chỉ sản xuất: Xóm Hồng Thái 2 - Tân Cương - Thái Nguyên
Viết bình luận