Hiện nay, nhiều gia đình trồng cây chè xanh trong vườn nhà để thu hoạch lá chè xanh tươi để nấu nước uống. Việc uống nước đun từ lá chè xanh đã trở nên phổ biến trong những năm gần đây, tuy nhiên, thực tế, cha ông ta đã biết và làm điều này từ hàng trăm năm trước đây.
1. Nguồn gốc và quá trình phát triển cây chè xanh
1.1 Trà (chè) xanh và văn hóa trà Việt Nam
Cây trà xanh, còn được gọi là cây chè xanh, có tên khoa học là Camellia Sinensis, là loài cây có liên quan sâu sắc đến lịch sử và văn hóa của Việt Nam. Việt Nam là một trong những khu vực đầu tiên trồng trà trên thế giới. Nếu bạn đến các tỉnh biên giới phía Đông và Tây Bắc của đất nước, bạn sẽ thấy những cây trà có tuổi đời hàng trăm năm được người dân bản địa chăm sóc và thu hoạch. Những cây trà này là những hậu duệ của các cây trà đầu tiên xuất hiện trên trái đất từ rất lâu trước đây. Văn hóa uống trà của người Việt cũng đã tồn tại từ hàng trăm năm trước.
1.2 Lịch sử phát triển cây chè xanh
Trong văn hóa ẩm thực của người Việt, uống lá chè xanh đã trở thành một thói quen lâu đời. Không giống như các quốc gia Đông Á khác, cách chế biến và thưởng thức chè xanh ở Việt Nam rất đơn giản và không cầu kỳ.
Do là quốc gia nông nghiệp, phần lớn người dân sống theo phong cách 'tự cung, tự cấp' và thường hái lá chè tươi trong vườn nhà để đun với nước và uống ngay. Nước chè không chỉ là thức uống để giải khát mà còn là món quà không thể thiếu khi khách đến chơi nhà hay trong các hoạt động văn hoá như lễ hội, cưới xin hay ma chay. Tuy nhiên, cây chè vốn được sử dụng cho mục đích cá nhân và buôn bán chỉ là phụ cho đến khi thực dân Pháp đô hộ nước ta.
Những năm đầu thế kỷ 20, chè khô trở thành món hàng bán được giá trên thị trường Châu Âu và người Pháp đã đầu tư trồng cây chè theo hướng công nghiệp tại Việt Nam. Ngày nay, Việt Nam đã trở thành một trong những nước xuất khẩu chè hàng đầu trên thế giới, với cây chè xanh được trồng không chỉ để làm kiểng mà còn để hái lá để uống.
2. Hướng dẫn cách trồng cây chè xanh tại nhà
Nước uống từ lá chè xanh không chỉ có hương vị thơm ngon mà còn được coi là một thức uống có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Từ đó, không khó hiểu khi ngày càng có nhiều người bắt đầu "nghiện" uống nước chè xanh. Thông thường, để nấu nước chè xanh, lá chè tươi thường được mua tại chợ hoặc siêu thị.
Tuy nhiên, nếu để lâu, các thành phần catechin có lợi cho sức khoẻ trong lá chè sẽ mất đi dần, ngay cả khi được bảo quản trong tủ lạnh. Vì vậy, để giữ được chất lượng tốt nhất của lá chè, tốt nhất là trồng cây chè xanh ngay trong nhà. Khi cần nấu nước chè, bạn có thể hái một ít lá và nấu ngay, từ đó giữ được hầu hết các chất có trong lá chè. Để trồng cây chè xanh trong nhà, bạn có thể làm theo những bước sau:
2.1 Lựa chọn cây giống trà: Nên trồng hạt, mua cây giống hay mua cây chè xanh cổ thụ?
Khởi đầu cho việc trồng cây chè xanh là phải mua cây giống, đừng tin theo những hướng dẫn trên mạng về cách trồng từ hạt. Việc trồng từ hạt không dễ dàng như mấy trang web nói. Bạn có thể mua cây chè xanh giống ở cửa hàng cây cảnh, nhưng nhớ chọn cây khỏe mạnh. Cây nên có lá xanh tươi, không bị sâu bệnh và đang ra búp non. Bởi vì cây chè xanh sẽ ra búp nếu được chăm sóc đúng cách.
2.2 Nguyên liệu: Lựa chọn đất trồng, chậu cây
Khi đến nơi bán cây chè xanh, bạn cần chuẩn bị mua chậu và đất để trồng. Chọn chậu lớn hơn một chút để phù hợp với cây trà khi lớn lên. Thông thường, cây trà vườn sẽ cao đến mức ngang thân người, vì vậy nên chọn chậu có chu vi tầm 30 - 40cm. Sau này, khi cây lớn, bạn có thể chuyển sang chậu mới.Đối với đất, bạn nên mua đất sạch để trồng cây chè xanh. Ngoài ra, cần mua một ít sỏi hay đất sét nung để lót dưới đáy chậu giúp thoát nước tốt hơn. Tuy nhiên, đất sách đã được nhà sản xuất trộn với tỷ lệ phân bón khá chuẩn, nên ban đầu không cần phải mua thêm phân bón.
2.3 Trồng cây chè xanh như thế nào?
Sau khi chuẩn bị đầy đủ các vật dụng như đã liệt kê ở trên, ta có thể bắt đầu trồng cây chè xanh. Để trồng, ta cần chuẩn bị một chậu và lót đáy chậu với sỏi hoặc đất nung. Sau đó, đổ đất vào chậu gần đầy. Tiếp theo, đặt cây chè giống vào chính giữa chậu và phủ đất sao cho đủ để bao phủ bộ rễ của cây và vừa đầy chậu. Nhớ đặt cây chè ở nơi có ánh nắng đầy đủ trong khu vực nhà của bạn.
2.4 Phương pháp chăm sóc cây chè xanh
Để cây chè xanh phát triển tốt, bạn cần đặt chậu cây ở nơi có đủ ánh nắng. Khi cây nhận được ánh nắng, nó sẽ tổng hợp nhiều catechin hơn, giúp tăng khả năng chống oxy hóa của lá chè xanh. Tuy nhiên, bạn không nên để cây chè nhận ánh nắng quá lâu trong ngày vì lá sẽ trở nên đắng và khó uống. Để bón phân cho cây chè ở nhà, bạn không cần quá lo lắng vì cây chè là loại cây thích nghi với môi trường khá tốt.
Bên cạnh việc tưới nước hàng ngày, bạn cần bón thêm phân hữu cơ lúc lâu lâu, và không nên bón quá nhiều đạm vì sẽ làm nước chè khó uống. Nếu dùng phân vô cơ, bạn có thể sử dụng phân NPK và thêm phân bón lá nếu muốn. Khi bón phân, hãy cho khoảng nắm tay phân và tránh bón thẳng vào gốc cây. Nếu muốn hái lá chè, bạn cần đợi vài ngày sau khi bón phân.
2.5 Thu hái
Thu hái lá chè xanh rất đơn giản, bạn chỉ cần hái lá ở vị trí mong muốn. Các lá chè tốt nhất thường nằm ở phần trên của cây, không chỉ thơm ngon mà còn chứa nhiều chất dinh dưỡng do đã quang hợp đầy. Chính vì vậy, nước chè từ những lá này không chỉ thơm ngon mà còn có lợi cho sức khỏe. Không gì tuyệt vời hơn khi có một tách chè ngon và tốt cho sức khỏe.
3.Hướng dẫn tự làm chè xanh khô tại nhà
Nếu bạn muốn uống nước chè pha từ lá chè khô thì tốt nhất nên mua chè là. Bởi vì, chè ngon như chè xanh Tân Cương Thái Nguyên sẽ chắc chắn hơn chè được trồng tại nhà. Cây chè được người làm trà chăm sóc rất kỹ, và chè thành phẩm được chế biến theo bí quyết truyền lại từ nhiều đời.
Tuy nhiên, nếu bạn trồng nhiều cây chè trong vườn nhà và không quá kén chọn về hương vị, và muốn trữ là chè khô để sử dụng dần, thì có thể tham khảo các hướng dẫn sau đây.
3.1 Sao chè (diệt men)
Để giữ được hương vị và thành phần của lá chè tươi khi làm khô, ta cần phải tiến hành quá trình 'diệt men'. Phương pháp truyền thống là xao lá trà trên chảo. Tuy nhiên, việc này rất khó thực hiện và đòi hỏi kinh nghiệm. Vì vậy, bạn có thể sử dụng phương pháp hấp lá chè xanh theo cách của người Nhật để diệt men.
Trước khi diệt men, cần để lá chè tươi "héo" đi bằng cách để lá trà ở nơi thoáng mát khoảng 3-4 tiếng để lá trà khô hơi một chút. Điều này giúp giảm trọng lượng nước trong lá chè và khi chế biến sẽ dẻo dai hơn.
Để tiến hành diệt men, bạn cần chuẩn bị một xửng hấp và cho một ít nước vào nồi. Sau đó đun nước cho sôi rồi cho lá chè tươi vào. Hấp lá trà trong khoảng 2-3 phút cho đến khi lá chuyển từ màu xanh sẫm sang màu xanh nõn lá chuối thì bạn cần gắp lá chè ra đĩa và để nguội trước khi tiến hành công đoạn vò.
3.2 Vò chè
Có hai cách để vò lá trà. Cách thứ nhất là bạn lấy vài lá trà cho vào lòng bàn tay, sau đó miết hai lòng bàn tay lại với nhau để lá chè xoăn lại. Nhờ vào việc này, lá chè sẽ bị dập nhẹ và cuộn tròn lại.
Cách thứ hai, bạn có thể đặt lá chè lên một chiếc khay lớn và dùng hai tay lăn lá trà giống như lăn bột làm bánh. Cứ tiếp tục lăn cho đến khi lá trà thật nát và thật xoăn. Trong quá trình này, lá trà sẽ tiết ra một chất nhờn ẩm ướt bám trên tay.
Mục đích của công đoạn này là phá vỡ lớp biểu bì cũng như các tế bào bên trong lá chè, giúp cho thành phần tạo hương vị được tiết ra và hòa quyện vào với nhau.
3.3 Sấy khô
Để khô lá chè, bạn cần phải trải đều chúng lên một khay rồi để phơi nắng trong khoảng 1-2 tiếng. Sau đó, để lá chè trong vùng bóng râm để tiếp tục khô hẳn. Chú ý rằng nên phơi nắng vào buổi sáng và lật lá chè 1-2 lần trong quá trình phơi để lá chè khô đều. Không nên phơi nắng quá lâu vì nước trà sẽ có màu nâu đỏ không đẹp.
Nếu bạn có lò nướng hoặc máy sấy, thì sấy chè sẽ nhanh hơn. Bạn có thể sấy lá chè trên khay, với nhiệt độ khoảng 100 độ C trong vòng 10-15 phút. Trong quá trình sấy, nên dùng đũa lật đều lá chè để lá khô đều. Khi lá chè khô hoàn toàn, chúng sẽ có màu xanh đen và có vẻ giòn như rong biển khô.
3.4 Đóng gói, bảo quản
Để bảo quản lá chè xanh khô tốt nhất, bạn nên cất chúng trong hũ kín. Tuy nhiên, không nên sử dụng hũ thuỷ tinh hay nhựa để tránh tác động của ánh sáng. Nên lựa chọn hũ đục để giảm thiểu lượng ánh sáng xâm nhập. Hũ trữ trà nên được đặt ở nơi thoáng mát để đảm bảo trà không bị ẩm hoặc bị nhiệt độ cao ảnh hưởng đến chất lượng trà.
3.5 Thưởng thức
Với lá chè xanh khô, bạn có thể pha chung trong ấm hoặc nấu giống như lá chè xanh tươi. Tuy nhiên, hương vị của lá chè phụ thuộc vào cách chăm sóc cây chè và chế biến lá chè khô của bạn.
Mặc dù chè khô tự làm không thể so sánh được với chè đặc sản của các nhà sản xuất, như chè Tân Cương Thái Nguyên được trồng và chăm sóc rất kỹ càng. Bên cạnh đó, người làm chè cũng có nhiều kinh nghiệm và bí quyết riêng.
Tuy nhiên, tự trồng và tự làm lá chè xanh khô cũng mang đến niềm vui và an tâm cho sức khỏe của bạn. Chè tự làm đảm bảo là sạch và không có dư lượng thuốc trừ sâu hay phân bón hóa học.
4. Cây chè xanh và những câu hỏi thường gặp
4.1 Cây chè xanh là gì?
Cây chè xanh là một loài cây trồng để lấy lá để làm trà. Nó có tên khoa học là Camellia sinensis và thuộc họ Theaceae.
4.2 Cây chè xanh có bao nhiêu loại?
Có khoảng 3 loại chính của cây chè xanh là chè xanh Trung Quốc (Camellia sinensis var. sinensis), chè xanh Ấn Độ (Camellia sinensis var. assamica) và chè xanh Đài Loan (Camellia sinensis var. Formosensis).
4.3 Có nên trồng cây chè xanh trước nhà?
Trồng cây chè xanh trước nhà là một ý tưởng tốt, vì nó có thể tạo ra một khung cảnh xanh mát, cải thiện khí hậu và mang lại các lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, để trồng thành công cây chè xanh, bạn cần chọn vị trí và đất phù hợp và biết cách chăm sóc cây.
4.4 Giá cây chè xanh cổ thụ?
Giá cây chè xanh cổ thụ có thể dao động tùy thuộc vào độ tuổi, kích thước, chủng loại và hiện trạng của cây. Tuy nhiên, giá cây chè xanh cổ thụ thường cao hơn so với giá của cây trẻ vì đây là những cây có tuổi đời lớn và có giá trị kinh tế cao trong việc sản xuất trà.
4.5 Thân cây trà xanh có tác dụng gì?
Thân cây chè xanh có nhiều tác dụng khác nhau. Trong y học cổ truyền, thân cây chè xanh được sử dụng như một phương thuốc để giảm đau đầu, đau cơ và đau khớp. Ngoài ra, thân cây chè xanh còn được sử dụng để làm nhiều sản phẩm khác như đồ nội thất, vật dụng gia đình và cả những tác phẩm nghệ thuật.
5. Cùng tham quan và thưởng thức vườn trà xanh tại Thuận Trà Tân Cương
Nếu bạn muốn mua lá chè khô Thái Nguyên, bạn có thể đặt hàng từ Thuận Trà. Chè của chúng tôi được làm bởi gia đình, đảm bảo được trồng và làm sạch, đồng thời có nguồn gốc từ chè Thái Nguyên, đảm bảo hương vị truyền thống.
Viết bình luận